Geriatrik beslenme, besin ve beslenmenin yaşlı yetişkinleri iyi mi etkilediğinin incelenmesidir. Rejim ve sıhhat arasındaki birlikteliğin yanı sıra yaşlı yetişkinlerde kronik rahatsızlıkların önlenmesi ve yönetimini de ihtiva eder.
İnsanlar yaşlandıkça beslenme gereksinimleri değişmiş olur. Kilolarını korumak için daha çok kalori almaları gerekebilir ya da diyabet ya da kalp hastalığı şeklinde kronik rahatsızlıkları tedvir etmek için rejimlerinde değişim yapmaları gerekebilir.
Yaşlı yetişkinler için sıhhatli bir rejim kucak kucak meyve, sebze ve tam tahıl ihtiva eder. Ek olarak yağsız protein ve azca yağlı süt ürünleri ihtiva eder. Yaşlı yetişkinler doymuş yağ, kolesterol ve ilave şeker alımını sınırlamalıdır.
Sağlıklı bir rejim, yaşlı yetişkinlerin kilolarını korumalarına, genel sağlıklarını iyileştirmelerine ve kronik rahatsızlık risklerini azaltmalarına destek olabilir.
Yaşlandıkça sıhhatli beslenmek için birtakım ipuçları:
- Muhtelif meyve ve sebzeler tüketin.
- Rafine tahıllar yerine tam tahılları tercih edin.
- Doymuş yağ, kolesterol ve ilave şeker alımınızı sınırlayın.
- Balık, tavuk ve fasulye şeklinde yağsız protein kaynaklarını tercih edin.
- Bolca su için.
Beslenme ihtiyaçlarınızla alakalı herhangi bir sorunuz var ise doktorunuzla ya da diyetisyeninizle görüşün.
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| Geriatrik Beslenme | Yaşlandıkça sıhhatli bir rejim iyi mi yapılır, yaşlı yetişkinler için hangi yiyecekler iyidir ve kronik rahatsızlıkları iyi mi önleyebilir ya da yönetebilirsiniz |
| Yaşlı Beslenmesi | Yaşlı yetişkinlerin beslenme gereksinimleri, kafi gıda aldığınızdan iyi mi güvenilir olabilirsiniz ve iştah ve sindirimdeki değişimlerle iyi mi başa çıkabilirsiniz |
| Yaşlıların Yiyecek Yeme | Yaşlandıkça sıhhatli beslenme ve yemeklerin tadını çıkarma ipuçları, hem besleyici aynı zamanda leziz yemekleri iyi mi bulacağınız ve hazırlayacağınız |
| Yaşlılar İçin Sağlıklı Beslenme | Sağlıklı beslenme hikayesinde iyi mi seçimler yapılır, sıhhatli bir yiyecek planı iyi mi oluşturulur ve sıhhatli beslenme hedeflerinize iyi mi sadık kalınır |
| Geriatrik Rejim | Yaşlı yetişkinler için hususi rejim yönergeleri, kaç kaloriye ihtiyacınız bulunduğunu, hangi besinlere odaklanmanız icap ettiğini ve kafi protein aldığınızdan iyi mi güvenilir olacağınızı ihtiva eder |
II. Gerontoloji Nelerdir?
Gerontoloji, yaşlanma ve yaşlıların incelenmesidir. Yaşlanma biyolojisi, yaşlanma psikolojisi, yaşlanma sosyolojisi ve yaşlanma ekonomisi dahil olmak suretiyle oldukça muhtelif mevzuları kapsayan oldukça disiplinli bir alandır.
Gerontoloji, kökenleri 20. yüzyılın başlarına dayanan nispeten yeni bir alandır. Sadece, nüfus içerisindeki yaşlı yetişkinlerin sayısı arttıkça önemi hızla artmıştır.
Gerontoloji, yeni araştırmalar yürütülüp yeni bakış açıları kazanıldıkça devamlı olarak gelişen bir alandır. Netice olarak, yaşlanma hikayesinde devamlı olarak yeni bilgiler ve yeni bakış açıları elde eden bir alandır.
Gerontoloji, hem bireyler aynı zamanda topluluğun hepsi için mühim bir alandır. Yaşlanma periyodunu anlayarak, bununla beraber gelen zorluklara ve fırsatlara daha iyi hazırlanabiliriz. Ek olarak, yaşlı yetişkinleri destekleyen ve uzun, sıhhatli ve tatminkar hayatlar yaşamalarına destek olan politikalar ve programlar geliştirebiliriz.
Gerontoloji
Gerontoloji, kökleri 20. yüzyılın başlarına dayanan nispeten yeni bir emek verme alanıdır. Terim İlk olarak 1909’da Alman doktor ve gerontolog Magnus von dem Borne tarafınca ortaya atılmıştır.
Gerontoloji ilk yıllarda öncelikli olarak yaşlanmanın biyolojik yönlerine odaklanmıştı. Sadece alan geliştikçe psikoloji, sosyoloji, iktisat ve halk sağlığı şeklinde oldukça muhtelif disiplinleri de kapsayacak hale geldi.
Gerontoloji günümüzde vücutta gerçekleştirilen biyolojik değişikliklerden yaşlıların karşılaşmış olduğu toplumsal ve ruhsal zorluklara kadar yaşlanmanın bütün yönleriyle ilgilenen multidisipliner bir alandır.
Gerontoloji büyüyen bir alandır ve yaşlı yetişkinlerin daha sıhhatli ve daha tatminkar hayatlar yaşamalarına destek olmak için gerontologlara olan gerekseme artmaktadır.
IV. Gerontolojide Temel Kavramlar
Yaşlanmanın incelenmiş olduğu gerontolojide bir takım temel kavram vardır. Bu kavramlar şunlardır:
- Yaşlanma yaşam boyu geçindiren bir süreçtir.
- Yaşlanma evrensel bir süreçtir.
- Yaşlanma oldukça boyutlu bir süreçtir.
- Yaşlanma dinamik bir süreçtir.
- Yaşlanma ayrışık bir süreçtir.
Bu kavramların her biri yaşlanma periyodunu ve bunun bireyler ve topluluk üstündeki etkilerini kestirmek açısından önemlidir.
Yaşlanma, hamile kalma anından başlayıp ölüme kadar geçindiren yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bütün canlıları etkileyen evrensel bir süreçtir. Yaşlanma, fizyolojik, ruhsal, toplumsal ve psikolojik değişimleri kapsayan oldukça boyutlu bir süreçtir. Yaşlanma, devamlı değişen ve gelişen dinamik bir süreçtir. Yaşlanma, kişiden kişiye değişen ayrışık bir süreçtir.
Bu temel kavramlar, yaşlanmanın kompleks periyodunu kestirmek için bir temel sağlar. Yaşlanmanın fertleri ve topluluğu iyi mi etkilediğini ve yaşlandıkça yaşlı yetişkinleri en iyi halde iyi mi destekleyebileceğimizi anlamamıza destek olurlar.
V. Yaşlanma Teorileri
Yaşlanmayla alakalı birçok değişik kuram vardır ve her birinin kendine has varsayımları ve tahminleri vardır. En mühim teorilerden bazıları şunlardır:
Bu teorilerin her biri niçin ve iyi mi yaşlandığımıza dair değişik bir izahat sunar. Hiç bir kuram yaşlanmanın kompleks periyodunu tam olarak açıklayamasa da, tüm bunlar bu mühim olguya dair kıymetli içgörüler sunar.
VI. Yaşlanmanın Toplumsal Yönleri
İnsanlar yaşlandıkça toplumsal ilişkilerinde ve rollerinde değişimler yaşayabilirler. Bu değişimler emeklilik, dulluk ya da kötüleşen sıhhat şeklinde muhtelif faktörlerden kaynaklanabilir.
Yaşlı yetişkinlerin karşılaşmış olduğu yaygın toplumsal zorluklardan bazıları şunlardır:
- Yalnızlık ve yalıtım
- Finansal güvensizlik
- Bağımsızlığın kaybı
- Depresyon ve endişe
- Yaş ayrımcılığı
Bu zorlukların bilincinde olmak ve bu tarz şeyleri deneyimleyen yaşlı yetişkinlere yardımcı sağlamak önemlidir. Yaşlı yetişkinlerin yaşlanmanın getirmiş olduğu zorluklarla başa çıkmalarına destek olmak için yardımcı grupları, danışmanlık ve mali yardım programları şeklinde bir takım kaynak mevcuttur.
Yaşlı yetişkinler, becerilerini ve bilgilerini topluluklarına katarak toplumda dirimsel bir rol oynayabilirler. Gönüllülük, akıl hocalığı ve savunuculuk, yaşlı yetişkinlerin dünyada ayrım yaratmasının yollarıdır.
VII. Esenlik ve Yaşlanma
İnsanlar yaşlandıkça vücutları sağlıklarını etkileyebilecek bir takım değişikliğe uğrar. Bu değişimler şunları ihtiva eder:
- Kas kütlesinde ve kuvvetinde azalma
- Kemik yoğunluğunda azalma
- Metabolizma hızında azalma
- Bağışıklık fonksiyonunda azalma
- Kalp hastalığı, nüzul, kanser ve diyabet şeklinde kronik rahatsızlık riskinde artış
Bu değişimler yaşlı yetişkinlerin sıhhatli bir kiloyu müdafaasını, kronik rahatsızlıklarını yönetmesini ve etken kalmasını zorlaştırabilir. Sadece yaşlı yetişkinlerin sağlıklarını ve refahlarını iyileştirmek için yapabilecekleri bir takım şey vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Sağlıklı beslenmek
- Tertipli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir kiloyu korumak
- Sigarayı bırakmak
- Alkol alımını sınırlamak
- Stresi tedvir etmek
- Yeterince uyumak
- Tertipli olarak doktora görünmek
Yaşlı yetişkinler bu ipuçlarını izleyerek kronik rahatsızlık riskini azaltabilir ve genel sıhhat ve refahlarını iyileştirebilir.
VIII. Ruh Sağlığı ve Yaşlanma
İnsanlar yaşlandıkça muhtelif ruh sağlığı sorunlarıyla karşılaşabilirler, bunlardan bazıları şunlardır:
- Depresyon
- Kaygı
- Demans
- Bellek kaybı
- Uyku sorunları
Bu zorluklar muhtelif faktörlerden kaynaklanabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
- Beyin yapısı ve işlevindeki değişimler
- Kronik hastalıklar
- İlaç yan tesirleri
- Toplumsal yalıtım
- Finansal stres
Psikolojik sıhhat sorunları için olası olduğunca erken yardım almak önemlidir. Tedavi semptomları iyileştirmeye ve daha çok komplikasyon riskini azaltmaya destek olabilir.
Yaşlı yetişkinlerde görülen ruh sağlığı sorunları için muhtelif tedavi seçenekleri mevcuttur, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Bilişsel-davranışçı terapi
- İlaç tedavisi
- Yardımcı grupları
- Rehavet teknikleri
- Egzersiz yapmak
Psikolojik sağlığınız hikayesinde endişeleriniz var ise, doktorunuzla ya da bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşün. Bireysel ihtiyaçlarınız için en iyi tedavi yolunu belirlemenize destek olabilirler.
IX. Yaşlanmanın Finansal Yönleri
İnsanlar yaşlandıkça bir takım finansal zorlukla karşılaşabilirler, örnek olarak:
- Emeklilik birikimlerinden ya da emekli maaşlarından elde edilmiş gelirin azalması
- Artan sıhhat hizmetleri maliyetleri
- Daha yüksek mesken maliyetleri
- Emek harcama kabiliyetinin olmaması
Bu zorluklara karşı öncesinden plan yapmak önemlidir:
- Emeklilik için tutum
- Uzun vadeli bakım sigortası satın almak
- Vasiyetnamenizin ve miras planınızın aktüel olduğu için güvenilir olmak
- Ters ipotek ya da ev sermayenize erişmenin öteki yollarını düşünün
Yaşlı yetişkinlerin finansal planlamalarına destek olmak için birçok kaynak mevcuttur, örnek olarak:
- Toplumsal Emniyet İdaresi
- Gaziler İşleri Bakanlığı
- Amerikan Emekliler Derneği (AARP)
- Milli Yaşlanma Konseyi
Yaşlı yetişkinler, öncesinden planlama yaparak emeklilikte kolay ve bağımsız bir halde yaşamak için gerekseme duydukları finansal kaynaklara haiz olmalarını sağlayabilirler.
S: Gerontoloji ile geriatri arasındaki ayrım nelerdir?
A: Gerontoloji yaşlanmayı inceleyen bilim dalıdır, geriatri ise yaşlıların bakımıyla ilgilenen tıp dalıdır.
S: Gerontolojideki temel kavramlar nedir?
A: Gerontolojideki temel kavramlardan bazıları şunlardır:
- Yaşlanma periyodu doğumla başlamış olan ve hayat boyu geçindiren bir süreçtir.
- Yaşlanma; genetik, çevresel ve hayat seçimi şeklinde muhtelif faktörlerin etkilediği kompleks bir süreçtir.
- Yaşlanma bir rahatsızlık değildir, sadece kronik hastalıklara yakalanma riskini artırabilir.
S: Yaşlanmanın toplumsal yönleri nedir?
A: Yaşlanmanın birtakım toplumsal yönleri şunlardır:
- Yaşlı yetişkinler çoğu zaman genç yetişkinlere bakılırsa daha çok toplumsal olarak izole olurlar.
- Yaşlı yetişkinler, yaşlarına dayalı ayrımcılık olan yaş ayrımcılığına maruz kalabilirler.
- Yaşlı yetişkinlerin sıhhat hizmetlerine ve öteki hizmetlere erişimde güçlük çekmeleri mümkündür.
0 Yorum